Stadskanaalster stoepen krijgen 'Stolpersteine'

In meerdere sessies worden de komende jaren 142 zogeheten Stolpersteine geplaatst in de gemeente Stadskanaal. Gunter Demnig, de Duitse initiatiefnemer, is er 3 november in Onstwedde bij.

Stadskanaal - "Ja, het is gelukt, toch nog sneller dan gedacht." Alie Noorlag van het Comité Stolpersteine Stadskanaal stelt het tevreden vast. Bijna twee jaar geleden werd het initiatief genomen om met de Stolpersteine - vrij vertaald struikelstenen - een blijvende herinnering aan te brengen in het wegdek op de plaatsen waar in de Tweede Wereldoorlog joodse inwoners door de Duitse bezetter werden afgevoerd. Stadskanaal is niet de eerste gemeente in Oost-Groningen die de stenen plaatst. Pekela ging Stadskanaal voor. Het is ook niet de laatste in de regio. In Veendam wordt er aan gewerkt en ook in Delfzijl en omgeving is het intitiatief tot plaatsing recent genomen.


De blijvende aandacht voor het oorlogsleed is belangrijk, ervaart Noorlag. "Het spreekt mensen aan dat die steentjes geplaatst worden. 'We wonen in een huis waar in de oorlog joden woonden', vertelde een jongen uit Musselkanaal aan zijn schoolmeester nadat we daar waren geweest. Mensen en schoolkinderen worden zich bewust dat als die slachtoffers temidden van andere mensen woonden."

In de gemeente Stadskanaal worden tot en met 2016 142 Stolpersteine geplaatst. "Dat zijn alle slachtoffers uit Mussel, Musselkanaal, Onstwedde en Stadskanaal. We zijn niemand vergeten", klinkt het met stellige overtuiging. Het comité had al de beschikking over de gegevens van de slachtoffers sinds in 1986 een monument voor de joodse slachtoffers in Stadskanaal is geplaatst. Toch is er veel werk verzet om alle adresgegevens te vinden voor de plaatsing van de herinneringssteentjes.

"Soms hebben we precies uitgemeten waar een pand vroeger stond. De Burgemeester Reijndersstraat is helemaal veranderd. De nummering bij het Hofje, waar vroeger het zwembad was, komt niet meer overeen met vroeger. We leggen daarom drie stenen bij de ingang. Zo moet je soms dingen bijstellen."

Eind deze maand legt de man van Noorlag in alle stilte en zonder ceremonieel de eerste 22 stenen. "Van die slachtoffers is er geen familie meer of niemand is gevonden die de plaatsing wil bijwonen. Het is bovendien op plekken zoals de Sluiskade in Musselkanaal en de Semskade in Stadskanaal waar we met de bus niet kunnen komen."

Op 3 november trekt een gezelschap met Gunter Demnig vanuit Onstwedde per touringcar langs een aantal plaatsen waar in totaal twintig stenen geplaatst worden. Dit is de enige keer dat de geestelijk vader van de monumentjes bij de plaatsing in dit gebied aanwezig is. "Demnig heeft het druk. Hij legt in heel Europa stenen. Volgend jaar leggen we zelf nog vijftig stenen en het jaar daarop weer vijftig."

Na de plaatsing heft het comité zich niet op. "Al moeten we het daar nog wel over hebben. We onderhouden ook een website en die blijft in de lucht. We blijven betrokken bij de stenen en we blijven er mee bezig. Zo is dat met het joods monument ook gegaan."

Dagblad van het Noorden 27-10-2014 door Jan Schlimbach.