Een historische dag op het veen

Op het veen bij Sellingen wordt vandaag geschiedenis geschreven. De gerestaureerde barak van het voormalige Kamp De Beetse wordt geopend. Daarmee komt een stuk Westerwoldse geschiedenis weer tot leven.

Sellingen - Hij stond op instorten, een fikse storm was hem vermoedelijk fataal geworden. Maar na een restauratie staat de barak aan de rand van Sellingen weer als een huis. Vanmiddag wordt hij geopend.

Daarmee komt een brok geschiedenis van Westerwolde weer tot leven. De barak maakte deel uit van het Kamp De Beetse. Dat werd in 1935 geopend ten behoeve van de werkverschaffing. Honderden werkloze mannen uit de wijde omgeving verrichtten daar elke dag noeste arbeid. Ze groeven het veen in de directe omgeving af.

In de oorlog bleven de barakken staan. Vijfhonderd joden uit Amsterdam werden er toen gehuisvest. Zij verbleven daar een groot deel van 1942 en moesten ook werken. In de herfst van dat jaar moesten ze naar Westerbork, waarna velen werden vermoord, ver weg in Oost-Europa.

NSB'ers die na Dolle Dinsdag uit de Randstad waren gevlucht, vonden aan het eind van de oorlog onderdak in de barakken. Na de bevrijding zaten er opnieuw NSB'ers, nu als gevangenen. Daarna werd het er stil en verdween de ene na de andere barak. Eén bleef over, het gebouw waarin kampcommandant Zwamborn had gewoond. De man die er in de tijd van de werkverschaffing de scepter zwaaide en ook in de oorlogsjaren.

Het gebouw verpauperde in de loop der decennia en werd een bouwval. Totdat de gemeente Vlagtwedde hem kocht en geld voor een restauratie opzij legde. De opknapbeurt is afgerond en vanmiddag gaat de deur van de barak, de enige overgeblevene in de provincie Groningen, open.

Wie daar zeker bij is, is Jaap Spanninga. De 80-plusser uit Ter Apel houdt al jaren lezingen over het Kamp De Beetse. "Ik wil de bijzondere geschiedenis levend houden. Het kamp heeft zoveel meegemaakt. De werkverschaffing, de joden, de NSB'ers. Ik vind het geweldig mooi dat de barak nu is gerestaureerd en dat er op gezette tijden volwassenen en scholieren kunnen komen kijken."

De bezoekers krijgen in het gebouwtje aan de hand van foto's en documenten het verhaal van het Kamp De Beetse voorgeschoteld. Ze kunnen ook kijken hoe kampcommandant Zwamborn leefde, hoe zijn kleine woonkamer eruit zag, zijn keuken en zijn slaapkamer.

Vanmiddag worden de kamers tijdens de opening bekeken door genodigden. Door een man die daar ooit zijn arbeid verrichtte in het kader van de werkverschaffing, door familie van een half-joodse man die er zat, door nazaten van een NSB'er en door nazaten zelfs van de kampcommandant.

Dagblad van het Noorden 3 oktober 2014.